تاریخچه معدن انگوران

معدنکاری در معدن انگوران به صدها سال پیش باز می گردد. اما از فعالیت­های استخراجی این معدن در گذشته دور نظیر سایر معادن ایران اطلاعات چندانی در دست نیست.

اولین پروانه بهره برداری معدن انگوران در سال 1301 به نام آقای ابوالقاسم صفاری صادر گردید، اما در همان سال با مخالفت وزارت جنگ، پروانه بهره برداری معدن موقتاً لغو شد. بدین ترتیب فعالیت معدن تا سال 1324 متوقف گردید. در سال 1324 این معـدن از طریق مزایده برای مدت 10 سال مجدداً به آقای صفاری واگذار شد و او نیز معدن را به شرکت اتحاد سرب و روی انگوران واگذار کرد. با واگذاری معدن به شرکت اتحاد سرب و روی انگوران، فعالیت­های معدنکاری بصورت ابتدائی و غیر مکانیزه آغاز گردید. در تاریخ 28/10/1332 شــرکت مزبـور باستنـاد مـاده 35 آئین نـامه معـادن موفـق به اخـذ پروانـه بهره برداری به مدت 15 سال شد. در تاریخ 23/8/1345 شرکت اتحاد سرب و روی انگوران، معدن را به شرکت سهامی انگوران واگذار کرد.در سال 1348 معدن انگوران در اختیار شرکت کالسیمین قرار گرفت. این شرکت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال 1359، مصادره و ملی اعلام شد. به­هرحال شرکت کالسیمین تا اوایل سال 1377 از معدن بهره برداری می کرد.در ابتدای سال 1377 بهره برداری از معدن انگوران به شرکت سهامی کل معادن ایران واگذار شد. در اواسط همین سال شرکت سهامی کل معادن ایران بهره برداری از معدن را به شرکت توسعه معادن روی ایران (سهامی عام) واگذار نمود.در سال 1381 شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران، که جایگزین شرکت کل معادن ایران شده و دارنده پروانه بهره برداری از معدن است، با برگزاری مزایده مجدداٌ پیمان استخراج از معدن روباز را تا پایان سال 1384 به شرکت توسعه معادن روی ایران واگذار کرد.

در حال حاضر شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران عملیات بهره برداری از معدن را به عهده دارد.

بر اساس اطلاعات قابل استناد، اولین فعالیت های استخراجی بر روی کانسار انگوران به سالهای 1301 و 1302 بر می‌گردد. گویا در این سالها گالن را با روش­های قدیمی استخراج و برای مصارف عمومی ذوب می‌کرده‌اند. بعد از این زمان تا قبل از جنگ جهانی دوم تنها یک دوره معدنکاری کوچک مقیاس توسط شرکت کامینکو در منطقه انجام شده است.

استخراج معدن به صورت قابل توجه، عملاً پس از سال 1324 با واگذاری آن به بخش خصوصی آغاز شده است. در طی این سالها ماده معدنی به روش زیرزمینی استخراج می‌شد. قسمت پر عیار آن برای تبدیل به شمش مستقیماً به کوره‌های تکلیس حمل و قسمت کم عیار ماده معدنی در نزدیکی دهانه تونل­های استخراجی درون دره­ای دپو می‌گردید. این مواد تا مدتها در معدن وجود داشت ولی بعداٌ مورد استفاده قرار گرفت.

تا قبل از اجرای طرح معدنکاری روباز، استخراج از معدن به صورت زیرزمینی و به روش کارگاه و پایه نامنظم انجام می‌شد. با پیشرفت نسبی عملیات اکتشافی و تعیین ذخیره معدن مقدمات طراحی معدن روباز فراهم آمد و بدین ترتیب اولین طرح روباز معدن که تا مدتها نیز به عنوان طرح نهایی معدن شناخته می‌شد، در سال 1347 توسط آقای کندی از شرکت گلدن اسوشیت Golden Associate تهیه شد. این طرح برمبنای اطلاعات حاصل از 52 گمانه اکتشافی و رسم مقاطع قائم توسط این اطلاعات تهیه شده است. مجموع گمانه های اکتشافی در معدن انگوران بالغ بر127حلقه که طول کلی آنها برابر 1800متر می شودکه اگر حفاری  RCرا نیز به آنها اضافه کنیم تعداد آنها بالغ بر 193 حلقه وطول آنها افزون بر 23840 متر خواهد شد. علاوه بر این گمانه ها تعداد 6 حلقه گمانه نیز در اندیس سولکان که در 1.2کیلومتری شمال غربی معدن حفاری شده است. 

                                            ا. منصوری